“Боломж гарах бүрт хүүхдийнхээ гараас нь хөтлөөд хамтдаа алх. Хэсэгхэн хугацааны дараа тэр том болж танд гараа өгөхөө болино” хэмээн нэгэн сэтгэл судлаач хэлсэн байдаг.
Эцэг эхчүүд бидний үр хүүхдийнхээ төлөө хийж буй бүх зүйл эргэж ирдэг. Итгэл, хүндлэл дүүрэн орчинд өссөн хүүхэд бусдад итгэж сурдаг. Хүүхдийг хайрлаж, бүх зүйлд нь дэмжлэг үзүүлж өсгөвөл, тэр ирээдүйд анхаарал, халамж сайтай хүн болж төлөвшинө.Гэхдээ томчууд бид уурласан, стресстсэн үедээ эсвэл анхаарал бага тавьсны улмаас гаргадаг аймшигтай алдаанууд хүүхдийн цагаахан сэтгэлийг сэвтээчихдэг... Эдгээр үйлдлийг хийж бид хүүхдүүдээ гомдоодог:
1. Ойлгодоггүй
13 насандаа би анх дурласан юм. Тэр манай ангийн онц сурлагатан байсан. Өөртөө итгэлтэй, зальтай, хорон санаатай хөвгүүн. Гэхдээ надад бол төгс хүн шиг л санагддаг байлаа. Өнөөх төгс хүн маань намайг ерөөсөө анзаардаггүй байсан учир би байнга л уйлж, усан нүдэлнэ. Харин ээж маань намайг буруу үгээр аргаддаг байв: “Юун сүртэй юм. Нэг их чухал зүйл биш шүү дээ. Жилийн дараа л чи түүнийг мартчихна”. Харин би түүнийг мартахыг, дурласан сэтгэлээ унтраахыг хүсдэггүй байсан.
2. Дэмждэггүй
Бяцхан Карузо сургуулиасаа нулимс дуслуулан гэртээ иржээ: “Ээжээ! Дууны багш маань намайг төмөр хоолойн дотор салхи исгэрч байгаа юм шиг дуу хоолойтой гэж хэлсэн!”. Харин ээж нь:“Юу гэж дээ, хүү минь! Хэнийг ч бүү сонс. Чи хорвоогийн хамгийн уянгалаг хоолойтой хүү. Би сайн мэдэж байна!”. Энэ ухаантай эмэгтэй байгаагүйсэн бол бид дэлхийн хамгийн агуу тенор хоолойг сонсохгүй л байсан. Үр хүүхэддээ “Чи чадна! Чи үүнийг даваад гарна!” гэж байнга хэлж бай. Энэ үгсийг сонсоход далавч ургасан мэт санагдаж, бүх зүйлийг хийж чадна гэсэн итгэлийг олж авдаг юм.
3. Бусад хүүхдүүдтэй харьцуулдаг
“Хар даа, танай ангийн тэр охин хичнээн цэвэр, нямбай байгааг. Гэтэл чи гахайн торой шиг л байх юм”. Та хүүхэддээ ингэж хэлж байсан уу? Эцэг эхчүүд чухам ямар үр дүнд хүрэхийг хүсэж иймэрхүү үгсийг хэлдэг юм бол доо? Тэр охинд дургүй нь хүрнэ үү гэхээс хүүхдэд тань өөр сэтгэгдэл төрөхгүй л болов уу...
4. Шоолдог
Би бага байхдаа охин дүүтэйгээ хамт нэгэн дэлгүүрт орсон юм. Дүү маань 3 настай байсан. Тэр салхин цэцэг туссан байсан учраас нүүрээр нь дүүрэн ногоон толбо байв. Хийх юмгүй сууж байсан худалдагч хүүхнүүд дүүг мань харангуутаа л: “Хүүе, энэ гоо үзэсгэлэнг хараачээ! Ямар “хөөрхөн” охин бэ!” гэж хэлээд шоолж инээж байсан. Харин би уурандаа шатаж, дүүгийн маань нүдэнд нулимс цийлэгнэсээр гарч явсан юм.
5. Хэлсэн үг, хийсэн үйлдлээрээ гомдоодог
Наймдугаар ангид байхдаа би өөрийгөө биеэ даасан, том болсон гэж боддог байлаа. Нэгэн удаа аав маань надад геометрийн хичээл хийхэд тусалж, нэлээд орой болтол суусан юм. Тэр хичээлийг би огт ойлгохгүй байсан. Гэтэл аав маань намайг бөгсөн дээр алгадаад авсан. Өвдөөгүй л дээ, гэхдээ надад маш гомдолтой санагдаж билээ.Би аавтайгаа хэд хоногийн турш үг дугараагүй. Харин тэр яагаад намайг гомдоосноо ойлгоогүй...
6. Хашгирч, аашилдаг
Төрөх эмнэлэгт хажуугийн орон дээр хэвтэж байсан залуу ээж хүүхдийнхээ уйлагнахаас залхаад, хүүхдээ орон дээрээс шүүрэн авч: “Чи юундаа уйлаад байгаа юм, чамд юу хэрэгтэй байгаа юм!” хэмээн хашгирч, хүүхдээ сэгсэрч гарсан. Хүүхдийнх нь айдас дүүрэн, үл ойлгосон байдлаар харсан тэр том нүдийг би хэзээ ч мартахгүй...
7. Үл тоодог
Хамгийн аймшигтай нь энэ. Японы эрдэмтэн ургамал дээр нэгэн туршилт хийжээ. Гурван адилхан үрийг гурван саванд тарьж гэнэ. Тэр өглөө бүр эхний саванд тарьсан нахиалсан ургамал дээр очиж, мэндэлж, сайхан үг хэлдэг байв. Харин хоёр дахь савтай ургамал руу хашгирч, гомдмоор үг хэлдэг байлаа.
Гурав дахь савтай ургамлыг тэр тоодоггүй байв: харах ч үгүй хажуугаар нь өнгөрч явна. Сарын дараа ургамлуудтай юу тохиолдсон гээч. Эхнийх нь тод ногоон өнгөөр, цонхны тавцан дүүрэн нахиалан ургасан байв. Хоёр дахь нь хатаж гандсан. Харин гурав дахь нь ялзарч мууджээ. Хүүхэд ч гэсэн ургамалтай адил. Юу тарина түүнийгээ хураана гэдэг шүү дээ. Хүүхэд тань танд маш их хайртай. Сэтгэл санаа нь ямар ч байсан хамаагүй, бэлэг өгсөн өгөөгүй хамаагүй. Та түүний ээж нь, эсвэл аав нь учраас тэр танд хайртай. Хүүхдийнхээ инээмсэглэж байгааг харахын тулд та бүх зүйлийг хийх болно. Тийм биз дээ?
Энэ тухай үргэлж санаж, хүүхдээ хайрлаж яваарай!
202.9.40.41
Хариулах 2017.11.17
Bi bagaasaa ene buh zuiliig tuulj irsen. Eej aav 2 maani dandaa namaig doosh ni hiij busad humuustei haritsuulj dord uzdeg baisan. Odoo ch yag heveeree, urgelj goochilj doromjilj muuhai ugs chuluudsaar. Yah gej namaig toruulsiin bol gemeer. Bi etsest ni yah gej iim 2 hunii huuhed ni bolood torchihov doo gej haramsaj ehelsen. Uneheer setgel uvddug. Eej aaviigaa harahaar aij zurh uvddug, odoo yu gej heleh bol namaig bas yu gej goochilj hashgichih bol gehees l. Eej aaviin huvid bol huuhedtei boloh gdg oilgolt ni zartstai bolj baina gsn ug. Manai ah bid 2iig hezee ch bur hezeee ch saihan ug helj baigaagui, magtah gedeg bol bur ulger. Gevch bi eej min aav min gej sayhaniig hurtel buhnees iluu tavisaar irsen getel namaig ulam dord uzej zarts met geriin uilchlegch met aashilj deerelhej doromjilsoor l. Odoo bol chadahgui uzen yadaj baina. Manai nuhuriig hurtel dord uzdeg. Huurhii nuhuruu sayhaniig hurtel eej aavaas bolood mash olon jil zovoosondoo gereesee huuguud l haraaj doromjlood l. Odoo huurhii nuhuruu yamar ih zovj minii tuluu tesej irseniig uhaarj baina. Odoo bi nuhur huuhdiinhaa tuluu l amidarna. Eej aav 2 tgd bayan ner hundtei hun harval sugduud murguchinu shuudee. Mungund nud ni sohortson. Ur huuhed ger bul gdg zuil ter 2iin tarhind bur baidagchgui. Minii nyalh huuhdiid hurtel odoo ad uzej baina. Namaig bol yaay gehsen gej bodson odoo bol harin estoi chadahgui. Aavd bol odoo naiz nuhud ah duu hamaatan sadan gej barag l baihaa bolison. Bugd holdson. Aavd ih durgui. Argaguidee, aav bugdiig ni ashiglaj medehees bish yamar tuslana gdgiig medeh bish. Huurhii minii nuhuriig mash olon jil hudulmuriig ni shulj nohoi met ajilluulj uurtuu l ashigtai baidlaar ashiglasan. Nuhur bid 2 iin zaluu nas mash haramsaltai bur uheeriin uruvdmuur ungursun. Manai nuhur aav eejid min ih hairtai baisan. Bur uuriihuu aav eejees iluu shuu. Gehdee odoo vid 2 2uulaa tiim baihaa bolison. Bid 2iin amidraliig suiruulsen aimshigt humuus. Amidralaa bosgoh gej hani min ih olon jil zutgesen dee. Harin gaigui mungu olonguut shuud l barag bulaagaad shahuu avchihdag baisan. Zaluu humuusiig bur tursun ohinoo demjihiin orond yaj eniig shulahuu yaj ashiglahuu gej l boddog baliar humuus. Bi bur suuldee urgumul huuhed ym bolovuu gej bodtol yaltachgui tursun ohin ni. Bur yah gej iim eej aavtai bolovoo l gej ih bodogdoh bolloo. Ur huuhdiig min odoo deerelheh gej uzej baina bi odoo hurdhan shig ene muuhai har energitei gerees yavaad hezee ch ergej irehgui ee. Odoo bi ur huuhedtei bolson ger bulee bodii doo. Bi huuhduuddee hezee ch ene zovlong amsgahgui. Urgelj naiz shig ni yarij demjij uram hairlaj baih bolno. Humuus hugshiruud ur huuhdee l hardagiim daa. Chi bid 2t heregguie gej helsen dee nadad. Hereggui ym bol udahgui yavaad ugnuu harin ergej irehgui. Namaig toruulj ugsusun achiig bi mash ih zunduu hariulj bgaa. Harin bamaig hurdan zail hereggui gej bgaa humuustei bi yu yarihav. Manai nuhur bid 2 neg ch muudaltsdaggui mash saihan evtei hosuud. Gevch gants bur gantshan ymnaas bolj herelddeg ni eej aav. Ter 2oos bolood bur hed heden udaa salah duhsun. Bi harin genet uhaarsan, iim 2 hunii tuluu namaig doromjilj goochilj hereggui geed bgaa humuusiin tuluu iim saihan nuhruusuu salah hereg uu, yunii tuluu, dahiad aimshigt doromjloliin tuluu yu gej bodson. Odoo bi nuhurteiguu ene 2ios bolj yasanch hereldehgui. Umnu zovooj baisan much buhniihee gemiig tsairuulj nuhuriinhuu tuluu amidrah bolno. Eniig unshsan humuus bugd l eej aaviigaa umartaad neg har ymiig dagaj yavlaa gej bodoh l baih, uguidee. Bi bagaasaa yamar ih doromjloliig tuulj irseniig hench medehgui. Mash olon udaa uheh gej amia horloh gej oroldoj baisaan. Bur uhchii gej bodtol haritsdag ym chin. Tiimees ene aimshigt amidral shavar dundaas garah gej baina. Minii nuhur bol namaig avrah gej irsen baatar. Denduu saihan setgeltei ymdaa. Eniig eej aav 2 unshaasai gej mash ih husej baina daanch hezee ch iim sedeviig unshihguildee neg nudeeree ch harahgui. Denduu urt zuil bichchihlee dee, amidraliin ochuuhen hesegt ch hurehgui zovlongoo bichlee. Za za, eej aav duudaj baina, bas l goochloh gej bgaa biz. udahguiee bi endees yavaad ergej harahchgui.
20 2